Het stellen van goede vragen zet meer mensen aan tot bezinning dan overtuigen met het juiste antwoord. De Joodse traditie van de Talmoed koestert deze waarheid al eeuwen. Joodse rabbijnen uit vele geslachten stellen vragen bij de tekst van de Tora (het Oude Testament) en voeren levendige discussies over de interpretatie en betekenis van Gods woord. Ook Jezus’ optreden als joodse rabbi bij zijn rondgang in Israel staat duidelijk in de Talmoedtraditie. Beide zaken stonden zondag 20 september jl. centraal bij de jaarlijkse Dag van het Jodendom in de Groningse synagoge. Een geslaagde bijeenkomst met ruim 140 bezoekers, waaronder veel pastores en predikanten, als vragenstellers en toehoorders van de twee sprekers, dr. Jacob de Leeuwe en prof.dr. Bart Koet.
Dr. Jacob N. de Leeuwe, afkomstig uit een oud joods rabbijns geslacht, vertelde met tal van voorbeelden levendig over de rijke Talmoed traditie, in zijn voordracht ‘’Oude Joodse tradities uit de Talmoed in een moderne jas’’. Prof. dr. Bart Koet van de Tilburgse Universiteit benoemde ‘talmoedische’ kenmerken in Jezus’ didactiek als leraar tegenover zijn leerlingen. Een positief ’duurzaam pedagogisch model’, aldus Koet, dat ook bij pedagogiek gewaardeerd wordt.
Dynamisch gebeuren
De Leeuwe schetste de permanente ontwikkeling van de Talmoed* als een dynamisch gebeuren. Mondelinge uitleg van de Tora van vader op zoon droeg bij tot diversiteit in interpretaties van geschriften. Ook liet hij zien hoe de woorden en zinnen, waarin de Tora is vervat, naast tekstuele ook cijfermatige informatie bevat, die er voor velen een extra dimensie aan geeft. De presentatie was gelardeerd met tal van illustratieve voorbeelden.
Positief, kindgericht
Prof. Koet beschreef bij Jezus’ stijl als joods leraar: de ‘didactiek’ van leren en omgang met zijn leerlingen, het luisterend publiek. Koet typeerde de leerstijl met het acronym K.I.N.D.: Kindgericht (‘laat de kinderen tot mij komen’, ook bij het leren), Inspirerend (de impliciete lessen van veel parabels), Niet Negatief (positief denken jegens de mens; ‘zegenen’ staat voorop) en Doelgericht (in 1 regel een treffende, afsluitende samenvatting). Nadruk op positiviteit in het leren van kinderen is ook een belangrijke aanbeveling van hedendaagse pedagogen. Koet verwees ondermeer naar de Bisschoppelijke Brief “Vreugde van het Leren” waarin de Nederlandse bisschoppen ingaan op het belang van leren. Het stellen van vragen, zowel bij Jezus in de Evangelieverhalen als de brieven van apostel Paulus in het Nieuwe Testament, is essentieel voor dit ‘leren’ gezien de intrinsieke meerduidigheid van de tekst. Het met elkaar in discussie gaan over de tekst is de kern van dat leren. Ook de herhaalde discussie Jezus en de Farizeeën in zijn tijd moet in dit kader worden geplaatst. Permanente discussie past in de traditie van de Talmoed. Van vijandige opponenten, zoals Farizeeën ook zijn afgeschilderd, hoeft dus niet altijd sprake zijn geweest. Een levendig nagesprek tussen zaal en sprekers rondde deze geslaagde Dag van het Jodendom 2019 in Groningen af.
De jaarlijkse Dag van het Jodendom in de Groningse Synagoge is georganiseerd door Arthur van Essen en Lex van der Star op initiatief van het bisdom Groningen-Leeuwarden.
———————————————————————————————————
*De Talmoed is een van de belangrijkste boeken uit het Jodendom. Het bevat eeuwenoude mondelinge verklaringen van de Tora, die op schrift zijn gesteld. Ze vormen de grondslag voor een begrip van het Jodendom en het joodse geloof.