Op en rond 17 januari 2021 staat de Dag van het Jodendom centraal in Rooms-katholieke kerken. Dit jaar is het thema: ‘Plaats van samenkomst rondom het Woord Gods in kerk en synagoge’.
De plaats waar we als gemeenschap samenkomen Gods aanwezigheid te vieren en naar Gods Woord te luisteren is niet zomaar een plek. Overal en altijd hebben Joden en christenen van hun huis van samenkomst –synagoge of kerk – iets bijzonders gemaakt. Een ruimte waaruit eerbied voor God spreekt, die laat zien waarin we geloven én wie we als gemeenschap zijn. Gebouw en gemeenschap gaan samen. Daarom ervaren mensen het als pijnlijk als een kerk of synagoge gesloten of zelfs gesloopt moet worden. Er verdwijnt meer dan alleen een gebouw.
Zoveel gemeenschappen, zoveel godshuizen. Geen synagoge of kerk is hetzelfde. Kijk alleen maar naar de Nederlandse voorbeelden in het fraaie boek Kerkinterieurs in Nederland. Hoe verschillend die interieurs ook mogen zijn, ze maken indruk en doen iets met ons. Dat is een andere kant van het verhaal: wat gebeurt er met je als je deze ruimte binnenstapt? Of het nu die prachtige synagoge in Enschede is of dat bescheiden houten kerkje in Zaandam.
Dat een heiligdom liefde en aandacht verdient vinden we al uitgebreid beschreven in de Hebreeuwse Bijbel, de Tenach, het zogeheten Oude Testament. Willy Hoogendoorn vertelt hierover in haar bijdragen over de bouw van het tabernakel en de tempel van Jeruzalem.
Tegelijkertijd leert de Bijbel in de Tien Geboden (of: Tien Woorden) dat er grenzen zijn aan wat we mogen afbeelden, het zogenaamde beeldverbod (Exodus 20,4). Leo Mock legt uit wat dit beeldverbod inhoudt en hoe men hier in het Jodendom door de eeuwen heen mee is omgegaan.