Diverse activiteiten Dag van het Jodendom in Tilburg

In 2014 worden er binnen de Petrus en Pauluskerk activiteiten georganiseerd rond het plaatsen van twee zgn. Struikelstenen voor het Joodse echtpaar, Bobby en Tineke Spier-Bendien, dat in Zorgvlied (aan de Burg. Van Meursstraat nummer 5) heeft gewoond. Zij probeerden in december 1941 naar Engeland te vluchten, maar werden gevangen genomen. Van Scheveningen werden ze naar Kamp Amersfoort gebracht. Bobby werd op 17 augustus 1942 in Auschwitz vermoord, Tineke op 19 maart 1945 in Mauthausen.

Maandag 6 januari
Vanaf maandag 6 januari (Driekoningen) is er een kleine tentoonstelling over het echtpaar Spier te zien in de Pauluszaal. U kunt deze expositie bekijken tijdens het Driekoningenzingen (tussen 16.00 en 19.00 uur) en in de weken daarna na de vieringen.

Woensdag 15 januari
Op woensdag 15 januari besteedt groep 8 van de Christoffelschool met een speciaal educatief programma aandacht aan de twee ‘onbekende’ joodse wijkbewoners. Het materiaal hiervoor is ontwikkeld in samenwerking met Regionaal Archief Tilburg / Stadsmuseum Tilburg. De school zal in de toekomst telkens rond 27 oktober (de dag waarop Tilburg werd bevrijd) aandacht besteden aan dit kleine monumentje.

Donderdag 16 januari, 20.00 uur Documentaire “Hier was Bertram”
Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld verzorgt een inleiding onder de titel “Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten”. Daarna vertoont hij de documentaire “Hier was Bertram”, over zijn zoektocht naar het leven en het aangrijpende lot van de joodse Tilburger Bertram Polak (1918-1942). Polak werd in 1942 afgevoerd uit Tilburg en vermoord in Auschwitz. De film vertelt het levensverhaal van Polak door de zoektocht naar zijn geschiedenis in beeld te brengen. Het vertrekpunt is zijn ouderlijk huis in de Prof. Dondersstraat in Tilburg, waarna het verhaal verteld wordt door nabestaanden, archiefmateriaal en de man die de zoektocht ondernam, prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld zelf. Historicus Bijsterveld deed onderzoek naar de geschiedenis van zijn woning en ontdekte zo dat een zoon van de familie die in 1927 zijn huis bouwde, in 1942 in Auschwitz is vermoord. Betram werd gelijktijdig opgepakt met het echtpaar Spier en deelde begin december 1941 een cel met hen in de gevangenis van Scheveningen.

Vrijdag 17 januari Onthulling struikelstenen echtpaar Spier

Op de Dag van het Jodendom zelf worden twee struikelstenen (Stolpersteine) aangebracht in het trottoir voor het huis in de Burg. Van Meursstraat 5, waar Bobby en Tineke Spier hebben gewoond. Heidi Fishman, een achternichtje uit Amerika, en haar man David Smith, en Bob Bendien, een ‘oomzegger’ uit Nederland, zijn hierbij aanwezig. De Petrus en Pauluskerk en de Christoffelschool hebben elk één steentje geadopteerd. Locatie: Pauluszaal. Belangstellenden melden zich bij het parochiesecretariaat.

Zondag 19 januari, 10.00 uur Eucharistieviering
Diaken Cor Sinnema verzorgt de verkondiging in de eucharistie. Hij staat stil bij de Dag van het Jodendom. Van joden kunnen wij leren wat gedenken is. Zij herinneren zich en gedenken steeds opnieuw dat ze vreemdelingen geweest zijn in het land Egypte, en werden bevrijd. Een bekende joodse spreuk luidt: “Vergeten is ballingschap, herinneren is verlossing.” De viering wordt door Helga Smit met een joods lied opgeluisterd.

Zondag 19 januari, 11.30 uur Optreden joods koor Ima Sara (Moeder Sara)
Aansluitend aan de viering, na de koffie, brengt Ima Sara, onder leiding van Helga Smit, enkele Jiddische liederen ten gehore vol meeslepende melancholie en vooral ook heel veel bruisende vrolijkheid. Het koor verplaatst speciaal voor deze gelegenheid zijn wekelijkse repetitie van de synagoge naar de Petrus en Pauluskerk. Degenen die willen proberen mee te zingen, worden uitgenodigd deel te nemen aan de repetitie. Helga Smit volgde de opleiding klassiek gitaar aan het Rotterdams conservatorium en verdiepte zich later in de Spaanse Flamenco en de Europese zigeunermuziek. Nog maar kort geleden ging Helga ook terug naar haar wortels, naar de Jiddische taal, die ze vroeger thuis hoorde en de liederen van de Jiddische volksliedtraditie. Met veel enthousiasme maakt zij ook anderen vertrouwd met het typisch joodse toongebruik en het rijke joodse muzikale erfgoed. Het koor Ima Sara is het enige en eerste joodse koor in Zuid-Nederland.

Dinsdag 21 januari, 11.00 uur Koffie met gebed. Ook de maandelijkse bijeenkomst in de Pauluszaal rond koffie met gebed staat in het teken van de Dag van het Jodendom. Het thema is deze keer: het uitverkoren volk.

Dinsdag 21 januari, 20.00 uur Reli-filmhuis – De baby
Documentaire (2012, Deborah van Dam, 85 min.) over de geschiedenis van de Nederlandse onderduikbaby Anneke, die na 65 jaar geconfronteerd wordt met haar beladen verleden. In 1942 wordt de Joodse baby Anneke door haar ouders afgegeven aan een koerierster. Doordat ze als familie niet samen kunnen onderduiken, wordt Anneke bij een pleeggezin ondergebracht. Wanneer vlak na de oorlog bekend wordt dat haar ouders zijn vermoord, wordt Anneke naar haar oom en tante in de Verenigde Staten overgebracht. Onafhankelijk van elkaar zoeken 65 jaar later twee Nederlanders contact met Anneke: Cora, de koerierster die haar uit Amsterdam naar Den Haag smokkelde en Fred, haar onderduikbroer. Beiden vertellen Anneke bijzonderheden over de tijd dat zij als baby in Amsterdam en Voorburg leefde. Verhalen en details die haar verwarren en steeds onzekerder maken, maar gaandeweg krijgt Anneke ook een beter beeld van haar afkomst.

Volledig programma in Tilburg (pdf)
Website parochie De Goede Herder, Tilburg over Dag van het Jodendom 2014