Op initiatief van de Nederlandse bisschoppen wordt in Nederland, evenals in vele andere Europese landen, in januari de Dag van het Jodendom gehouden. Voor het bisdom van ’s-Hertogenbosch zal dit zijn op zondagmiddag 14 januari 2024, op het Sint-Janscentrum, Papenhulst 4 in ’s-Hertogenbosch.
De voorbereidingscommissie heeft gekozen voor een lezingenmiddag met als thema ‘Kunst, die schuurt en uitdaagt, verbindt en inspireert’. U bent van harte uitgenodigd om te komen luisteren, in gesprek te gaan en mee te lopen door de binnenstad van Den Bosch.
Het programma zal als volgt zijn:
13.45 uur: Ontvangst met koffie / thee
14.00 uur: Welkom
14.05 uur: Inleiding door de heer Joël Cahen: Hebben wij niet allemaal dezelfde vader, heeft niet één God ons geschapen? (Malachi 2,10)
14.45 uur: Reactie / uitwisseling
15.00 uur: Inleiding door de heer Wouter Prins: Onder één hemel; Joodse en christelijke kunst na 1800
15.30 uur: Reactie / uitwisseling
15.45 uur: Dialoogwandeling onder leiding van de heer René Kok
16.30 uur: Afsluiting met drankje op Sint-Janscentrum
17.00 uur: Tot ziens en wel thuis
Over de bijdrage van Joël Cahen:
De joodse wortels van het Christendom zijn in wetenschappelijke kringen, zowel joods als niet joods uitvoerig bestudeerd en leveren spannende resultaten op. De beeldvorming over joden naar het algemene publiek wordt sterk beïnvloed door de manier waarop joden worden afgebeeld. Historisch gezien is ook dat spannend. Waar het vooroordeel hierdoor wordt versterkt is het meestal droefenis, waar de woorden van Malachi niet helpen. Synagoge en Ecclesia zijn zoals ze aan het Zuidportaal Straatsburgse kathedraal uit 1230, zijn afgebeeld, duidelijk. Ecclesia, trots en Synagoga, geblinddoekt is terneergeslagen. In datzelfde portaal, waar ooit recht gesproken werd, zit Koning Salomon, de rechtspreker uit Tanach(de Bijbel) bij uitstek, maar hij zit onder de opperste rechter Christus. Over zulke voorstellingen en hun modernere en vriendelijker opvolgers ga ik het graag met u hebben.
Joel J. Cahen is historicus en oud-directeur van het Joodse Cultureel Kwartier in Amsterdam. Met Ronit Eden en Wouter Prins was hij in 2021 verantwoordelijk voor Chagall en hedendaagse kunstenaars in Museum KRONA in Uden. In Slootdorp Noord Holland werkt hij aan de ontwikkeling van een museum in het voormalig Joods Werkdorp aldaar.
Over de bijdrage van Wouter Prins:
De oproep tot dialoog tussen verschillende geloofsgroepen is aan kunstenaars niet besteed. Zo’n oproep is eenvoudig weg niet nodig. Kunstenaar zijn a priori al bezig met dialoog. Met een dialoog tussen beelden, tussen kunstwerken, die zich niet laat binden door (religieuze) grenzen.
Toch zijn er interessante parallellen aan te wijzen tussen kunstenaars van protestantse of joodse komaf, tussen Casper David Friedrich en Mark Rothko. Of om in te zoomen op verschillen. Bijvoorbeeld bij de verbeelding van de hemel door een van huis uit katholiek schilder of door een orthodox-joodse videokunstenaar.
Kunst is gebaat bij dialoog, maar ook bij een eigen, cultureel-religieuze achtergrond.
Wouter Prins, geboren in Amsterdam, is sinds januari 2000 senior-conservator/artistiek leider van Museum Krona (voorheen: Museum voor Religieuze Kunst) in Uden.
Over de dialoogwandeling olv René Kok:
De dialoog naar aanleiding van de lezingen wordt al lopend voortgezet. Vanuit het Sint-Janscentrum aan de Papenhulst is een korte route uitgezet door de binnenstad naar de Bossche Synagoge en weer terug. Onderwijl wordt op een vijftal markante plaatsen halt gehouden. De plaatsen herinneren ons aan de joodse gemeenschap, van toen en nu … en nodigen uit tot gesprek met elkaar.
René Kok studeerde Geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Van 1978 tot zijn pensioen in 2017 was hij geschiedenisdocent aan het Sint-Janslyceum in ’s-Hertogenbosch. Hij is (mede-)auteur van diverse boeken, met name over ’s-Hertogenbosch e.o. gedurende de periode van de Tweede Wereldoorlog, lid van de Raad van Toezicht van Nationaal Monument Kamp Vught en van het Organisatiecomité 4 mei in ’s-Hertogenbosch.
Praktische informatie
In verband met de praktische organisatie vragen wij u zich vóór 10 januari 2024 aan te melden bij: het secretariaat Bisdom van ’s-Hertogenbosch t.a.v. mevrouw Anja van der Els, Parade 11, 5211 KL ’s-Hertogenbosch, of via email: aanmelding@bisdomdenbosch.nl.
Bron: Bisdom ‘s-Hertogenbosch/werkgroep Dag van Jodendom